Hayat bin Kays el-Harrani Hazretleri...

Peygamberler şehri Urfa'nın düzlüğündeki Harran Ovası'nı farklı kılan sadece  dünyanın ilk üniversitesinin burada olması ve bereketli topraklara sahip olması değil elbette.

İnsanlığı hayatı anlamaya davet eden, maneviyat önderlerinden, ariflerin ileri gelenlerinden, namını ise yaşadığı Harran'dan alan Hayat bin Kays el-Harranî Hazretleri bu farklılığın bir başka değeridir.

1100'lü yıllarda Harran'a yerleşen Harrani Hazretleri, burada insanlara yanmayı ve pişmeyi öğretmiş bir büyük evliyadır. 1185 yılında vefat edene kadar, gönül dergahına gelenler ilminin feyzinden istifade etmişlerdir.

Günümüzde de  manevi makamını ziyaret etmekte olan insanlar ruhsal yorgunluklarını, susuzluklarını bu rahmet deryasından manevi aşk iksiriyle gidermekte ve huzur bulmaktalar.

Hayat bin Kays hazretleri büyük himmet sâhibi olup, yüksek makamlara kavuşmuştu. Keşf ve kerametleri, açık ve meydanda bir zat idi. Allahü tealaya yakınlık derecesi bakımından yüksek bir mevkide bulunuyordu. Hakikat ilimlerinde derin bilgisi vardı. Sayısız kerametleri yanında, hikmetlerle dolu, yüksek hakikatleri açıklayan sözleri çoktur.

O, her yönden ilim ve hal sahiplerine ışık tutmuş ve kendisine ilim, hal ve zühd yönünden reislik verilmiştir. Bu hususlarda, pek çok velî kendi talebelerinin terbiyesini ona havale etmişler ve onun sayesinde nice kimse makam ve hal sahibi olmuştu.Sultan Nûreddîn Zengî ve Sultan Selahaddin-i Eyyubi de ziyaret ederdi.

Harran'da vefat edince, türbesi 1195 tarihinde, Harran surlarının kuzeybatı tarafında ve sur dışındaki mezarlığa inşa edilmiştir. Hz. İbrahim'in babası Azer (Tarah)'in de buraya defnedildiği söylenmektedir. Türbenin güneyine bitişik olarak camii bulunmaktadır.

Hayat bin Kays el-Harrani Hazretleri adına yapılan camiye giriş, doğu cephedeki taç kapıdan olmaktadır. Kapı üzerindeki kitabede: “Bu meşhed'in (türbe) Hayat İbn-u Kays'ın oğlu Ömer'in emri ve kız kardeşinin oğlunun eliyle 592/1195 tarihinde yaptırıldığı” yazılıdır.

Hayat el- Harrani hazretleri ölümünden sonra da tasarrufu devam eden 4 büyük evliyadan biri olarak kabul edilmektedir.